ΕΝΑ ΘΑΥΜΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΤΗ ΤΟΥ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΦΑΡΑΓΓΙΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣ ΝΙΚΟΣ ΨΙΛΑΚΗΣ

Ένα θαύμα της αρχιτεκτονικής στις ερημιές του κρητικού Νότου! Χτίστηκε γύρω στο 1400 πλάι στην κάθετη πλαγιά του φαραγγιού, κάμποσες δεκάδες μέτρα από την έρημη ακρογιαλιά του Λιβυκού. Και χτίστηκε για να στεγάσει το άυλο: την προσευχή και την ελπίδα! Κι ακόμη, να στεγάσει την παράδοση που μιλούσε από τότε για τ' αγιοβάδιστα μονοπάτια του τόπου.

Είναι ο Άγιος Αντώνης του Αγιοφάραγγου. Ναός στο σχήμα τ' ουρανού, όπως θα έλεγε κι ο ποιητής, σταυρεπίστεγος με δυο καλοχτισμένους θόλους - ομοιώματα του άλλου θόλου, του γαλάζιου, εκείνου που στεγάζει τον κόσμο μας.

Έργο μεγάλο και θαυμαστό μα και δεμένο αρμονικά με τον τόπο. Δεν προκαλεί, δεν κραυγάζει, δεν έχει τίποτε το περιττό. Κι όταν το βλέπεις να στέκει αγέρωχο σαν σημαδούρα του χρόνου αναρωτιέσαι πως χώρεσε τόση απλότητα σ' ένα κτήρι, πως χώρεσε τόσο θεϊκό μεγαλείο σε μιαν ερημιά.

Στη θέση του ιερού βρίσκεται ένα μικρό σπήλαιο με σημάδια παλιότερης λατρείας στα τοιχώματά του. Ίχνη από παλιές τοιχογραφίες, κάπνα από καντήλια και χαράγματα. Από τούτο το σπήλαιο φαίνεται να ξεκίνησαν όλα! Ήταν (κατά πως φαίνεται) αρχαίο προσκύνημα κι εκεί κατέφευγαν οι μοναδικοί κάτοικοι τούτου του έρημου τόπου: οι ασκητές κι οι σπηλαιώτες, εκείνοι που διάλεξαν να περάσουν τον βίο τους "εν τοις σπηλαίοις και ταις οπαίς της γης".

Δεν είναι ένα απλό μνημείο τούτος ο ναός. Είναι ορόσημο της ιστορίας μα κι αφηγητής της ιστορίας. Αρκεί να ξέρει κανείς ν' αφουγκράζεται τις μυστικές φωνές των πραγμάτων. Της πέτρας, του ξύλου, της ερημιάς, του μικρού πηγαδιού που βρίσκεται πλάι στην πόρτα του Αγιαντώνη.